Energie als hobby

Op 10 december 2015 liep ik tijdens het EnergyNext Event in Dordrecht (dit congres is overigens een aanrader) Professor Future Energy Systems (TU Delft) Ad van Wijk tegen het lijf. Ad verzorgde tijdens dat congres een ronde tafel sessie met als onderwerp  “Toekomstige energiesystemen”. En als Ad het verteld, moet het waar zijn: Hij kan zo vol overtuiging vertellen dat je meteen alles geloofd van deze inspirerende spreker!

In mijn geval dan op één ding na: Ad beweerde dat over 10 jaar (eind 2025 dus) in heel Europa meer personenauto’s op waterstof rondrijden dan volledig elektrische personenauto’s. Hier geloof ik niets van en heb er dan ook maar gelijk een flinke weddenschap met hem op afgesloten: 1 krat bier.

Laat ik nu eens positief beginnen en alle voordelen van het rijden op waterstof met een Fuel Cell Electric Vehicle (FCEV) opnoemen:

  • Bij de verbranding van waterstof (in een brandstofcel) komt uitsluitend water vrij. Er is dus (lokaal) geen sprake van uitstoot van schadelijke stoffen.
  • Een tweede (en tevens laatste) voordeel is dat een waterstofauto stil is. Een brandstofcel kent geen bewegende delen. Het enige bewegende deel is de elektromotor en die is zeer geluidsarm (maar dat geldt ook voor de volledig elektrische auto).

Nu de redenen waarom ik denk dat er maar een beperkte toekomst is weggelegd voor de waterstof personenauto:

  • Een waterstof tankstation kost 2,5 miljoen Euro.waterstof tanken
  • We beschikken in Nederland over de beste waterstof infrastructuur in Europa (je zou het als een voordeel kunnen zien). Desondanks kan je anno 2016 maar bij 3 tankstations in Nederland terecht met je FCEV: Rhoon (Rotterdam), Amsterdam en Helmond.
  • Het aanbod van FCEV’s is heel laag. In Nederland kan je uitsluitend de ix35 van Hyundai kopen. Voor de FCEV van Toyota, de Mirai, moet je naar Japan of de VS of nog minstens een jaar geduld hebben.
  • De aanschafprijs van circa € 70.000,- (€ 55.000,- ex. BTW) is, ondanks flinke subsidies, fors te noemen. En dan te bedenken dat de productiekosten van zo’n waterstofauto nog altijd circa € 140.000,- zijn.
  • Er is een enorm grote hoge druk cilindervormige brandstoftank nodig: Soortelijke massa (ρ) van waterstof is 0,09 kg/m³, 14x lichter dan lucht. In 1 kg waterstof zit 33,3 kWh ofwel 120 MJ aan energie. Dit is natuurlijk veel, maar waterstof is helaas ook erg volumineus (heeft een erg lage dichtheid). 5,6 kg aan waterstof (een volle tank waar dan maximaal 600 km mee kan worden gereden) is dus gelijk aan 62 m³ onder atmosferische druk.  Om die 62 m³ in een 90 liter tank te krijgen, moet het gas tot 700 Bar druk worden gecomprimeerd!
  • De brandstofkosten zijn minimaal 12 €ct/km: Waterstof kost € 12,50 per kg aan de pomp, een volle tank (5,6 kg) dus € 70, waar – als je zuinig rijdt – net 600 km mee gereden kan worden. Een vergelijk met een volledig elektrische auto ook wel Full Electric Vehicle (FEV): 2,6 €ct/km.
  • Bij de productie van waterstof komt CO2 vrij! Bijna alle waterstof wordt gemaakt door het kraken (reforming) van aardgas. Op hoge temperaturen (tot 1.100°C) wordt een reactie van stoom (H2O) en aardgas (CH4) veroorzaakt: CH4 + H2O → CO + 3 H2 – 191.7 kJ/mol. Hierna wordt via water-gassplitsing de koolmonoxide met stoom omgevormd in kooldioxide en waterstof: CO + H2O → CO2 + H2 + 40.4 kJ/mol. Een proces waar dus ook nog eens 20% energie ingestopt moet worden. Elektrolyse van water is vele malen duurder en zal om economische redenen de komende decennia dus niet op grote schaal worden toegepast voor de productie van waterstof.
  • Levensduur brandstofcel laat (nog) te wensen over. Na zo’n 3.000 bedrijfsuren is het ding kapot. De brandstofcel zal dus niet langer functioneren boven de 150.000 km.
  • Laag energetisch rendement: 41% (van net naar wiel). Ter vergelijking: elektrische auto meer dan het dubbele: 86%.FEV vs FCV (efficienty)

En voor de optimisten onder ons die denken dat we straks bij een overschot aan wind- of zonnestroom heel goedkoop via elektrolyse waterstof kunnen produceren: Fuel Cell

Helaas, die gaat niet op. Het produceren van waterstof door elektrolyse kan alleen als continue ofwel basislast proces. Waterstof productie aan en uit zetten wanneer er respectievelijk goedkope of dure elektriciteit beschikbaar is, is dus helaas geen optie.

 

Oja, bijna vergeten: Ad, mijn favoriete merk is Hertog Jan.

Commentaren op: "De waterstofauto gaat nooit echt wat worden" (74)

  1. Slecht geïnformeerd, Maarten de Wit! Er zijn minstens nog twee voordelen van de waterstofauto: het tanken duurt net zo lang als bij een benzineauto en de actieradius ligt op (minstens) 600 km. Daarnaast heeft Nederland niet eens de beste infrastructuur aan waterstofstations, maar Californië. Verder klinken een aantal argumenten die hooguit tijdelijk zijn, zoals het aanbod aan waterstofauto’s. Dit terwijl ook de techniek nog volop in ontwikkeling is. Kortom: ik denk dat je het krat bier verliest!

    • Bedankt Rijkert voor het attenderen op een feitelijke onjuistheid. Ik heb dan ook “wereldwijd” gecorrigeerd naar “in Europa”. Persoonlijk denk ik niet dat het stuk er heel veel minder sterk door wordt, maar feiten moeten correct zijn.
      Het tanken van een FCEV duurt overigens minstens 2x zo lang als een benzine-auto, maar toegegeven, dat is nog altijd 10x sneller dan een FEV volladen bij een snellader. Daar staat dan overigens weer tegenover dat eigenaren/berijders van FEV bijna nooit bij een snellader staan te tanken, maar thuis en op de zaak de stekker erin stoppen en weglopen (helemaal geen tijdsverlies). Verder ben ik erg nieuwsgierig welke merken en types FCEV’s er dan wel in 2016 of 2017 in de showrooms komen te staan (naast de ix35 en Mirai, die ik al noemde)?
      Mocht er tussen alle nu verkrijgbare FCEV’s toch niet echt iets van je keuze zitten, kan je hier alvast een keuze maken uit 30 verschillende FEV’s, die nu te koop zijn: https://zerijden.nl/elektrische-autos#/type-volledig-elektrisch-a30-v1/sort=p.sort_order/order=ASC/limit=15/minPrice=0/maxPrice=100000.
      En wat betreft die krat bier: laten we wachten tot 2025 om te kijken wie er gelijk krijgt.
      PS een actieradius van 600 km (bij een extreem zuinige rijstijl) kan je toch niet serieus een voordeel vinden als je maar bij 3 tankstations terecht kan?

      • Die actieradius van 600 km is wel degelijk een voordeel in vergelijking met het (meestal) magere bereik van 150 km van de FEV. Verder citeer jij uit één net-naar-wiel efficiëntie studie, maar er zijn er veel meer, met daarbij behoorlijk tegenovergestelde conclusies! Zie mijn boek ‘Rijden onder spanning’ (Uitg. Siemes, 2013) p. 7 e.v. en (in mindere mate) mijn blog http://www.stroomwagens.nl.

      • In theorie kan het tanken inderdaad in een paar minuten. De praktijk zal echter heel anders blijken. Zoals Maarten al aan geeft moet waterstof onder zeer hoge druk worden gebracht. Dat hele dure waterstof tankstation kan (even uit mijn hoofd) 8 a 10 kg waterstof per uur onder druk de benodigde brengen en kan 4 a 5 kg waterstof opslaan. Als dus net voor jou iemand zijn auto heeft vol gegooid, moet je dus een half uur wachten, voordat je ook binnen 5 a 6 minuten je auto kan voltanken. Moet je eens bedenken hoeveel vulstations je nodig hebt om 100.000 laat staan 1.000.000 auto’s te vullen. Dit terwijl de infra om dat aantal auto’s van elektriciteit te voorzien voor een groot gedeelte er al is. Iedereen heeft een stopcontact thuis. Een gemiddelde auto rijdt in Nederland 37 km per dag. Dat is dus ongeveer 7 kWh. Uit een standaard stopcontact haal je dat zonder enig probleem in 3 uur tijd. (kan dus prima gedurende de nacht), sterker nog, een aparte groep met 1 fase (zoals idealiter ook voor een wasmachine wordt gebruikt) levert zonder enig probleem 3,6 kW.

        Ow ja, en op die 5,6 kg kan je in theorie 600 km rijden, net zoals dat je met een Tesla Model S volgens de NEDC bijna 600 km kan rijden. De praktijk blijkt ook voor een FCEV heel anders, en komt royaal onder de 400 km uit.

        Overigens… jammer dat je enkel om een kratje bier hebt gewed. Daar had je meer uit kunnen halen. En de algemene term voor een elektrische auto die met een batterij wordt aangedreven is volgens mij een BEV (Battery Powerd Electric Vehicle).

      • Josbert Lonnee zei:

        Tja, snelladen. Als je de volledige actieradius van je accuauto wilt duurt het nog wel meer dan 10 keer zo lang he?

        Ja, zolang je afstanden aflegt met je accuauto minder dan je actieradius en dan steeds weer uren stilstaat dan gaat het inderdaad prima. Maar wil je een langere reis afleggen dan dat, dan gaat het helemaal fout: dan moet je vele uren erbij optellen. Op dit punt zal rijden op accu’s nooit onze huidige behoefte aan vervoer per auto bevredigen. Aangenomen dat, wanneer iedereen op waterstof rijdt, er voldoende tankstations zijn die altijd voldoende waterstof “op druk” hebben, wat technisch gewoon haalbaar is, dan heeft rijden op waterstof die potentie dus wél!

      • Snelladen duurt 20 minuten en ook daar is ontwikkeling in waarbij het mogelijk wordt om te snelladen in 5 minuten. Een waterstoftank vol krijgen duurt bijna 10 minuten en als je de pech hebt dat er net eentje voor je heeft getankt, duurt het tot een half uur om dat het tankstation dan geen voorraad op hoge druk meer heeft en de compressor de tijd nodig heeft. Daarnaast worden snelladers steeds minder nodig. Men laadt thuis ‘s nachts en heeft genoeg actieradius om de dag door te komen. Snelladen is binnenkort alleen nog maar nodig als je op vakantie wil met de auto naar verre oorden.

      • Maarten je praat onzin vooral dat snel laten is slecht voor de accu en de meeste auto’s moeten na aantal jaar al een nieuwe omdat de radius fors is terug gelopen. En gross van de mensen die op vakantie gaat heeft wel iets achter de auto hangen zoals een caravan of iets anders en dat kan die elektrische auto niet eens aan. De test die ze hebben gedaan binnen nederland was afstand van 70 km en hij kwam heen maar niet eens meer terug owh ja achter op een trailer. heb je wat aan snel laden om de 70 a 80 km. en das met de nieuwe techniek omdat de tesla niet eens mag trekken.nou naar mijn vakantie bestemming moet ik 1175 km rijden met de auto en vouwagen moet ik max 2 keer tanken en ben ik er en houd ik nog bezine over. zou met die ene auto minimaal 16 keer moeten stoppen om te snel laden even geen rekening houdend dat die meer power nodig zal hebben in de bergen dus nog sneller leeg. sta dus ruim 5 uur stil om te laden terwijl ik met tanken nog geen 5 max 10 min stil sta. En de waterstof auto is wel de toekomst alleen zij aantal partijen die de boel dwars liggen. Brandstof cel na 150.000 km kapot valt nog mee de tesla van de directeur was de accu al op bij 55.000 km en moet nu al een nieuwe in. radius was na 1 jaar al terug gelopen van 450 wat die nooit heeft gehaald naar 225 km. De electrische auto is meest vervuilende wat er is productie proces van de accu’s zijn zo vervuilend dat je 15 jaar met een benzine auto kan rijden voordat dat ding beter voor het milieu is en aangezien die dan al een paar keer een nieuwe accu nodig heeft gehad zal die dus nooit schoner zijn zelfs niet als een diesel. Waterstof heeft veel en veel meer toekomst dat die accu autotjes. De overheid pushed alleen die onzin en wie rijden er meeste mee alleen lease geen particulieren. en trekken wel mogelijk met waterstof auto’s en voordeel sta net zolang stil om te denken met een benzine of diesel auto en niet minimaal 20 min of langer. Word een lange rit trouwens als iedereen elektrisch zou gaan rijden shit alle laadpunten zijn vol moet 20 min wachten op mijn voor ligger dus dan word het al 40 min daar. En nog een puntje die we even vergeten maar alleen elektromonteurs weten bouw even maar wat kern centrales bij om alle auto’s in nederland op te kunnen laden als we alle auto’s zouden vervangen naar elektrisch en we moeten stroom net upgrade want die kan dat niet aan. Owhja nog iets vergeten we hebben niet eens genoeg grondstof voor alle auto’s in de benelux te vervangen naar accu autotjes. Dus zullen we de wedden schap aan gaan dat het zeker niet alleen elektrisch word! Maar zelfde zoals nu met diesel/gas/benzine zal de toekomst elektrisch/waterstof/ en nog andere vorm van brandstof worden.

    • Pascal zei:

      In theorie kan een auto met brandstofcel in ca 6 minuten tanken. Echter als je de tank helemaal vol wilt tanken duurt dat vaak langer omdat het tankstation onvoldoende waterstof op druk gereed heeft. Het op druk brengen van voldoende waterstof duurt ca 20 a 25 minuten. Daardoor kunnen er maximaal 2 auto’s per uur op 1 vulpunt tanken. En is er net iemand voor je die zijn auto vol heeft getankt, moet je al weer 25 minuten wachten om 3/4 tank te kunnen tanken

  2. Tony Schoen zei:

    Leuke poll maar ik rij uitsluitend elektrisch in de trein.
    Je argumenten klinken sterk maar toch denk ik dat het allerminst zeker is dat de toekomst elektrisch is en niet waterstof.

  3. Eens. En de distributie van waterstof vergt belachelijk veel investeringen. Terwijl elektriciteit overal beschikbaar is.

  4. Wouter van der Laak zei:

    Beste Maarten, ik nodig je graag uit in Helmond bij ons tankstation om je op de hoogte te brengen van alles rondom waterstof in mobiliteit. Vriendelijke groeten, Wouter Vd Laak (WaterstofNet)

  5. Beste Maarten,

    Dank voor je post, een inspirerend verhaal. Ben het maar half met je eens. Ik denk dat we over 10 jaar heel veel nul emissie voertuigen op de weg hebben, zowel batterij elektrisch (BEV) als waterstofauto’s (FCEV). Als wij in 2025 de 75% nul emissie voertuigen halen net zoals jouw poll zijn we goed op weg (het zal wel een aantal jaren later zijn…).

    De milieuafspraken in Europa vragen van ons dat we over een tijd al onze reisbewegingen en ook transport met nul-emissie voertuigen gaan doen. We hebben dus technologieën nodig waarmee auto’s verder kunnen komen dan die 400 km en ook bussen en vrachtauto’s kunnen rijden – veel kilometers en (relatief) snel tanken. FCEV technologie is daarvoor een van de goede alternatieven nu in ontwikkeling. Nederland heeft inmiddels in Europees verband ingezet op de aanleg van meer waterstoftankstations. Je hebt gelijk dat het met dat tanken in NL nog niet opschiet. De kosten van het tankstation zijn wat ons betreft te overzien en qua opwekking van de waterstof – die zal ook duurzamer worden. De uitdaging voor rijden op waterstof zit hem voor nu in het overbruggen van het volgende kip – ei dilemma: zonder auto’s geen business voor een tankstation – zonder tankstation geen auto’s. Op dit moment wordt die uitdaging door verschillende partijen opgepakt – ook door initiatief http://www.waterstofwerkt.nl (waar ik dan weer bij betrokken ben).

    tot zover, succes met je blog.

    Bastiaan

  6. In de discussie worden politieke en keuzes van energie producenten als Shell etc niet meegenomen; Nu al zijn er proeven met het bijmengen van H2 in aardgasnetwerken oa in Duitsland. In de toekomst is met compacters is het H2 op lokale plaatsen weer uit het gasnet te halen en op te slaan als autobrandstof etc. Maar nog belangrijker; Als een minister van economische zaken ziet dat er een dikke belasting op H2 kan worden geheven dan maken andere argumenten niet zo veel meer uit; Technische hobbels worden door de industrie snel genomen als de politieke keuze voor H2 eenmaal is genomen. En neem maar aan dat de minister van economische zaken allang zit te broeden op vervanging van de aardgas baten en dan is H2 plots wel heel gemakkelijk alternatief met al die windmolens voor de kust en een gasleiding netwerk al in de grond…
    Ik Zet mijn kratje (Lindemans kriek) in op H2 puur omdat dit voor BV Nederland de meest gemakkelijke melkkoe wordt ter vervanging van de aardgasbaten… Het leidingwerk ligt er al… cv en fornuis aanpassen is zo gebeurd!

    http://www.ameland.nl/duurzaam/waterstof-in-aardgas-een-eerste-stap-in-duurzaam-gas_3648/

    http://www.durablog.nl/cleantech-kan-de-wereld-verbeteren/rwe-mengt-waterstof-uit-duitse-windenergie-bij-in-gasnet/

    En ik zie ook al dat H2 veel milieuvriendelijk imago heeft dan aardgas en Olie. Op momenten dat er sprake is van een overschot aan elektriciteit wordt die ingezet voor productie van H2 En daar ligt een stevig argument voor waterstof economie. Buiten alle kleine stapjes die worden gezet door initiatieven als het ontwikkelen van H2 auto´s etc.

    Maar het allergrootste argument is denk ik wel dat er al een fijnmazig gasleidingnet in de grond ligt en dat gaat hoe dan ook belasting inkomsten genereren, de meest voor de hand liggende is dan H2….

    • Pascal zei:

      Als een minister flinke heffingen op waterstof kan zetten maar miljarden, sterker nog vele miljarden moet voorfinancieren voor technologie waarbij schaalbaarheid nog niet bewezen is, geloof ik niet dat een minister dat gaat doen.
      Overigens hebben MB, Volvo, BMW, VAG, en sinds deze week ook Ford aangegeven niets te zien in waterstof als brandstof voor auto’s. Ik geloof niet dat een minister er dan geld in durft te steken

      • Waaruit leidt je af dat jij recht zou hebben op bier?

      • Maarten, ik loop natuurlijk iets op de zaken vooruit maar die waterstof auto gaat er echt komen. Het rapport is duidelijk genoeg; E.Zaken heeft er zin in en met de terug lopende aardgas baten moet het ondergrondse gasnet voor andere schatkistvullende zaken worden benut, waterstof is het meest voor de hand liggend… Dus ja, ik weet niet of je een kratje Lindemans ook per post mag versturen of ik laat het Jack Nichelson wel ophalen…

  7. In de enquete mis ik de opties:
    *(elektrische)fiets
    *openbaar vervoer.

    • Ik mis ook nog de opties: vliegtuig, vrachtauto, step en lopen. Maar hier ging het over vervoer per personenauto. Het laten staan van de personenauto als een andere manier van vervoer mogelijk is, is dat (meestal) de beste optie.

  8. Leuke discussie alleen vergeten we dat rijden op waterstof of stroom het niet gaat worden
    waterstof is bijna net zo duur als benzine een auto kopen van 20.000 euro die op waterstof
    rijdt is er niet dus voor de gewoone man niet betaalbaar, op stroom rijden leuk alleen gaat het dat ook niet worden een auto op stroom is veel te duur, je zal maar een caravan hebben wat dan? en daar naast als je auto na een aantal jaren wil inruilen is deze niks waard dat word dan wel heel erg duur rijden.
    Een auto met een zeer zuinige benzinemotor zie ik wel zitten, je komt overal je kunt een caravan trek en overal kun je tanken en niet te vergeten je auto is nog wat waard als je heem inruilt.

    • Deze mening is zooo 2016 😉
      Elektrische auto’s worden nu al goedkoper en krijgen een steeds grotere actieradius. En het trekken van een caravan of zware aanhanger is bij meerdere bestaande elektrische auto’s nu al geen probleem. Prima dat u nog even kiest voor een benzine-auto, maar ik voorspel dat u in 2027 in een elektrische auto, met caravan op vakantie gaat en denkt: hoe kon ik ooit voorstander zijn van die trillende herrie makende benzineauto met zo’n onbetrouwbaar laag koppel….

  9. Toine zei:

    Uit het jaar verslag 2015 pagina 22 van de Gasunie:

    ¨We
    willen onze gasinfrastructuur daarom geschikt
    maken om andere soorten gassen, zoals waterstof,
    te kunnen transporteren en opslaan. Daarmee
    optimaliseren we de benutting van ons net.
    Daarnaast moeten we koppelingen aanbrengen
    tussen de nu grotendeels gescheiden gas-, warmte-
    en elektriciteitssystemen. Vanuit dit hybride-sys-
    teemperspectief en de kaders van ‘betaalbaar,
    betrouwbaar en duurzaam’, zijn we ervan
    overtuigd, dat blijvend gebruik van de bestaande
    gasinfrastructuur in combinatie met andere
    energiedragers, zoals groen gas, waterstof en
    stroom, ook een maatschappelijk optimale keuze is¨

    Het gaat er een keer van komen; wij gaan straks allemaal aan het waterstofgas al was het alleen maar omdat er zo gemakkelijk belasting op te heffen is. Wat ik al eerder heb gezegd; nu nog onoverkomelijke technische problemen worden vanzelf opgelost door de markt / industrie.

  10. E. E. N. Bezorgde planeetbewoner zei:

    Als jullie allemaal zo dol zijn op je fossiele brandstof voertuig, en geen moment aan de volgende generaties denken, zal het nooit iets worden. Freon is in de ban gegaan, en vervangen voor een milieu vriendelijk product. Diesel heeft een vervanger gevonden in de vorm van bacteriën lees:Bio diesel. Zo zijn er nogal wat ‘uitvinders’ op deze planeet die door de huidige fossiele olie magnaten zo onder druk worden gehouden dat ze waarschijnlijk pas in een toekomst waar magnaten en de rijkste hier op Aarde geen drol meer hebben te zeggen kunnen exploreren. Voorbeeld: http://www.searlsolutions.com
    Duidelijk is dus dat wij hier weinig aan kunnen veranderen, maar je kunt allicht proberen.
    Dus gelijk ideeën het gras onder de voeten wegmaaien, zoals ik hier en daar lees, deze mensen denken alleen maar aan zichzelf en niet verder.
    Was de wereld maar niet zo MONEY MONEY MONEY, en pootje baden vinden we allemaal lekker.

    • Ik ben zeker geen voorstander van fossiele brandstof voertuigen. Sterker nog, ik rij een 100% elektrische auto. En ik beweer ook niet dat waterstof (mits geproduceerd net groene stroom) nooit wat zal worden. In het groot transport is het waarschijnlijk eerder een succes dan elektrisch vervoer. Alleen in de personenautobranche denk ik niet dat waterstof in de komende 15 jaar een serieuze concurrent wordt van de FEV (volledig elektrische auto).

  11. Wisten jullie dat het produceren van waterstof op kleine schaal niet heel erg veel kost? Eigenlijk met een paar goede zonnecellen die een next generation solid state batterij vol laadt overdag, met genoeg amperage water te splitsen is en d.m.v. compressietechniek in een gastank (net zo veilig of net zo gevaarlijk, het is maar hoe je het bekijkt, een tank benzine is ook een grote bom, maar daar denken we nu niet over na) is op te slaan. Dit gescheiden gas, waterstof, kan middels door verbranding in een brandstofmotor weer in aanraking komen met zuurstof, water worden, wat je weer kan opvangen en terugleiden in het waterreservoir, of dit gas in een brandstofcel om te laten zetten naar elektriciteit.
    Zoals je ziet is er echt nog wel ruimte voor ontwikkeling.

  12. A.J. de Munck zei:

    De toekomst van elektrische auto’s is niet zeker. Wanneer je ziet wat een impact het heeft 1 laadpunt te realiseren bij bijvoorbeeld een kantoorgebouw aan bekabeling etc. Willen we naar elektrisch toe dan zal op iedere plek in de straat waar nu auto’s geparkeerd staan een laadpalen moeten komen. Honderdenduizenden laadpalen. Parkeergarages op iedere plek een paal, denk eens na. bij winkelcentra op iedere parkeerplek een paal. Ziet u het gebeuren? De beurs in Utrecht, op duizenden plekken een laadpaal. Bij uw sportterrein op iedere plaats een laadpaal. Enz. Pas wanneer we zover zijn komt er echt ruimte voor elektrisch rijden. Dan waterstof. De infrastructuur voor tankstations is er. En de tankstations zijn er. We hoeven alleen te investeren in andere tanks en tankapparatuur op de stations. We tanken dan normaal zoals we nu gewend zijn. Voor mij het enige realistische scenario, maar waarschijnlijk blijft de toekomst een combinatie van elektrisch en fossiele brandstof. Wanneer iedereen die combi zou gebruiken, zouden we al een enorme stap zetten in Nederland. 60 km elektrisch thuis tanken en verder brandstof, en iedere mogelijkheid benutten de kabel ergens in te steken. Helaas is er nu al een schrijnend tekort aan laadpalen.

  13. Josbert Lonnee zei:

    Met rijden op accu’s was er ook nog het nadeel dat de accu’s na meermalen opladen steeds slechter worden. Dit kan mooi tegenover de beperkte levensduur van de brandstofcel van waterstofauto’s geplaatst worden.

    Voorts is het produceren van accu’s milieuonvriendelijk, net zoals de huidige mest gebruikte methode om waterstof te produceren. Voor het produceren van waterstof is een milieuvriendelijk alternatief: elektrolyse. Is dat er ook voor de productie van de accu’s?

    • Ok, batterijen gaan langzaam achteruit, daar heb je gelijk ik. Tot enkele jaren geleden was het wel zo dat brandstofcellen echt veel korter mee gingen. De ontwikkeling heeft echter ook op dat gebied niet stilgestaan en nu is het zo dat die brandstofcellen een redelijke levensduur kunnen hebben (mits voorzien van zuivere waterstof zonder verontreiniging).

      Het produceren van FEV,s met bijbehorende lithium-ion batterijen is niet schadelijk voor het milieu (tenminste niet schadelijker dan de productie van een benzine-auto). Wel is het mijnen van de delfstof lithium (nog) niet onder controle. Hierbij vindt nog een (veel) te grote milieuschade plaats. Maar dat is geen reden om te stoppen, dat is een reden om het aan te pakken en te zorgen dat lithium goed recyclebaar wordt!

  14. Josbert Lonnee zei:

    Maarten, ik wil even op de nadelen (jammer dat ze niet genummerd zijn) die hier genoemd worden reageren, want ze zijn nogal krom, onvolledig en/of slecht:

    1) Ok, en wat kost een ‘normaal’ tankstation dan? Uiteraard hoeft in een eventuele waterstoftoekomst niet ieder tankstation een volledige, eigen waterstofproductie te hebben. Als het gewoon met vrachtwagens of een leiding wordt aangevoerd, zou een tankstation dan zo veel duurder zijn?

    2 & 3) Observaties dat het nu niet van de grond komt kunnen geen argument zijn voor dat het nooit wat zal worden. Waarom komt het nu niet van de grond? Is de technologie te slecht? Of een bestaande / concurrerende technologie zo veel beter? Ik vrees het laatste: fossiele brandstoffen.

    4 & 6) Waterstof zelf end en auto’s die erop rijden zijn duur, maar dat is omdat hier nog geen sprake is van (goede) massaproductie. Alleen die massaproductie komt er weer niet, omdat het (nu) niet van de grond komt, maar dat is nogmaals niet omdat dat niet kan, maar omdat er een goedkoper alternatief in de weg blijft zitten: fossiele brandstoffen.

    5) Er zijn al auto’s geproduceerd met een voldoende actieradius met waterstoftanks. Voor auto’s is het heus wel jammer dat de tank zo groot is, maar het is een probleem wat blijkbaar te overkomen is. Wat is het probleem met de hoge druk? Ontploffingsgevaar? De auto hoeft het zelf niet onder druk te zetten.
    Met een accuauto sleur je altijd overal een gigantische, nog zwaardere lading accu’s mee. Als ze leeg zijn zijn ze ook nog even zwaar. Is dat dan allemaal ineens geen probleem?

    7) Hier komt alleen maar nóg een punt aan het licht waar fossiele brandstoffen “in de weg zitten”, puur door een goedkoper alternatief te zijn. D.m.v. elektrolyse kan waterstof ook uit water worden gewonnen m.b.v. elektriciteit. Als dit een argument zou zijn, dat stel je dus eigenlijk dat we niet op waterstof moeten gaan rijden, zolang de fossiele brandstoffen nog niet op zijn.

    8 & 9) Dit zijn goede punten.

    Maarten, ik wil even op de nadelen (jammer dat ze niet genummerd zijn) die hier genoemd worden reageren, want ze zijn nogal krom, onvolledig en/of slecht:

    1) Ok, en wat kost een ‘normaal’ tankstation dan? Uiteraard hoeft in een eventuele waterstoftoekomst niet ieder tankstation een volledige, eigen waterstofproductie te hebben. Als het gewoon met vrachtwagens of een leiding wordt aangevoerd, zou een tankstation dan zo veel duurder zijn?

    2 & 3) Observaties dat het nu niet van de grond komt kunnen geen argument zijn voor dat het nooit wat zal worden. Waarom komt het nu niet van de grond? Is de technologie te slecht? Of een bestaande / concurrerende technologie zo veel beter? Ik vrees het laatste: fossiele brandstoffen.

    4 & 6) Waterstof zelf end en auto’s die erop rijden zijn duur, maar dat is omdat hier nog geen sprake is van (goede) massaproductie. Alleen die massaproductie komt er weer niet, omdat het (nu) niet van de grond komt, maar dat is nogmaals niet omdat dat niet kan, maar omdat er een goedkoper alternatief in de weg blijft zitten: fossiele brandstoffen.

    5) Er zijn al auto’s geproduceerd met een voldoende actieradius met waterstoftanks. Voor auto’s is het heus wel jammer dat de tank zo groot is, maar het is een probleem wat blijkbaar te overkomen is. Wat is het probleem met de hoge druk? Ontploffingsgevaar? De auto hoeft het zelf niet onder druk te zetten.
    Met een accuauto sleur je altijd overal een gigantische, nog zwaardere lading accu’s mee. Als ze leeg zijn zijn ze ook nog even zwaar. Is dat dan allemaal ineens geen probleem?

    7) Hier komt alleen maar nóg een punt aan het licht waar fossiele brandstoffen “in de weg zitten”, puur door een goedkoper alternatief te zijn. D.m.v. elektrolyse kan waterstof ook uit water worden gewonnen m.b.v. elektriciteit. Als dit een argument zou zijn, dat stel je dus eigenlijk dat we niet op waterstof moeten gaan rijden, zolang de fossiele brandstoffen nog niet op zijn.

    8 & 9) Dit zijn goede punten.

    Dan nog: “Het produceren van waterstof door elektrolyse kan alleen als continue ofwel basislast proces.” Kun je dit nader toelichten?

    • 1) Een snellaadstation met 4 plekken kost circa 200k€. Een langzaam laadpunt bij huis, maximaal enkele duizenden Euro’s. De bestaande (dure) waterstof tankstations hebben geen eigen waterstofproductie. Dit waterstof wordt al extern aangevoerd en zijn desondanks zo vreselijk duur.
      2) en 3) het is veel te duur (nog) ten opzichte van een FEV. Ik denk dat waterstof wel goedkoper gaat worden, maar dat geldt ook voor batterij technologie.
      4) en 6) nee, omdat de FEV veel aantrekkelijker is. Fossiel is straks geen alternatief. Meeste landen hebben nu al een verbod ervan per 2030 afgekondigd.
      5) een lege of een volle tank waterstof is bijna even zwaar (vol circa 5 kg zwaarder).die hoge druk heeft 3 belangrijke nadelen: de tank moet heel zwaar worden uitgevoerd, de tank kan nooit een praktische vorm krijgen en 3 er komt heel veel elektrische compressie energie (kost efficientie en is duur) bij kijken om het gas op 700 Bar te krijgen.
      7) nee, dat stel ik niet. Ik vind het fantastisch als we af zijn van fossiele brandstoffen. Dit gaat echter alleen maar lukken als het economisch interessant is, of dat het vieze alternatief verboden wordt.

      Een elektrolyseproces dat telkens aan en uit moet worden gezet wordt heel inefficient, geeft zeer snelle vervuiling en slijtage van anode en kathode.

      • josbertlonnee zei:

        1) Nou, wat hier dan weleens mee kan spelen: Hoe duurder het is, hoe meer subsidie ervoor te krijgen is. Het is daarom dus heel aantrekkelijk om met dat soort bedragen te overdrijven.

        2 & 3) Ik zie een toekomst voor mij waarin de waterstofauto een soort luxe variant van een accuauto is. Hoe het uit gaat komen is volgens mij niet te voorspellen. Vrachtwagens willen vast non-stop kunnen rijden en gaan op waterstof over. We gaan het sowieso zien, als is het maar omdat de olie op is.

        4 & 6) Dit blijft spelen voor zowel waterstof- als accuauto’s. Met accuauto’s is er no al wel een voorsprong, die worden al in wat grotere aantallen geproduceerd. Welke landen stoppen in 2030 met fossiele brandstoffen? Link?

        8) Wat is er wat het in- en uitschakelen zelf zo inefficient maakt? En de vervuiling aan anode en kathode komt toch alleen van de vervuiling in het geëlektrolyseerde water?

      • https://www.trouw.nl/groen/zo-maakt-nederland-zich-klaar-voor-het-einde-van-de-benzine-auto-~a89835e6/

        Zuiver water geleid niet. Er moet dus een verontreiniging (een elektrolyt) worden toegevoegd om elektrolyse te laten werken. Hiervoor wordt meestal natriumsulfaat of zwavelzuur gebruikt.

      • josbertlonnee zei:

        5) De accu’s zijn van plastic of staal. Een waterstoftank is o.a. van kevlar, wat nog meer?
        Accu’s zijn gevuld met een oplossing op waterbasis; waterstof is vloeibaar zo ongeveer de lichtst mogelijke materie. Wat is nou uiteindelijk zwaarder voor een auto met actieradius van 500km? Een (halfvolle) waterstoftank of de accu’s? Ik gok (nu) toch de accu’s…

      • Een waterstoftank is gemaakt van fiberglas met een metalen lijner of is gemaakt van composiet (bv koolstofvezel) met een polymeer lijner. Deze laatste komt het meest voor. Waterstof is overigens ook bij 700 bar niet vloeibaar! Waterstof wordt pas vloeibaar als het gekoeld zou worden tot 253 graden onder nul (praktisch niet mogelijk).
        De reden dat een FCEV zo zwaar is (een ix35 weegt 1830 kg) is omdat hij naast de uitrusting voor waterstof (tank en brandstofcel) ook nog beschikt over een zwaar accupakket. Accupakket is weliswaar iets lichter dan bij een FEV, maar die gewichtbesparing wordt meer dan teniet gedaan door de extra waterstof(conversie en sturing) componenten.

      • josbertlonnee zei:

        5) Dit leidt op zich tot wel een leuk idee:Zoals benzine en diesels nu zuiniger zijn door een turbo, is een waterstofauto wellicht efficiënter te krijgen door de energie die vrijkomt bij het geleidelijk aflaten van de druk op de tank óók te benutten.

      • Leuk idee! Ik zou Aad van Wijk hierover benaderen als ik jou was 😉

  15. josbertlonnee zei:

    1) Heeft u het plaatje van de “net-naar-wiel” efficiëntie zelf gemaakt?
    2) Zo ja: Kan ik het (met link hierheen) gebruiken in een eigen blogartikel? Zo nee: Waar komt dat plaatje vandaan (link)?

  16. […] Bij elektrisch rijden zou alle energie die alle voertuigen in het verkeer gebruiken uiteindelijk van andere bronnen moeten gaan komen dan van energie die nu nog in fossiele brandstoffen in de grond zit. Een belangrijke factor van een bepaalde technologie is de efficiëntie. Zo is de efficiëntie vanaf bijvoorbeeld lokale elektriciteit tot bewegingsenergie op de weg, zeg “net-naar-wiel”, met accu’s 86% en met waterstof 41%. […]

  17. J.H. Beenen zei:

    Elektrische auto’s die met een snellader worden geladen, hebben geen toekomst als vervanger voor de massa motorisatie van de benzine/diesel auto. Het enorme vermogen van de snellader (Tesla=120kW) is de oorzaak. Omdat de laadtijd van een snellader toch nog 40 minuten kost en dus 10x langer duurt dan tanken met brandstof, zijn er ook nog eens 10x zoveel laadpalen dan benzine pompen nodig, anders zijn lange wachttijden het gevolg. Om de laadtijd te verkorten, zou het vermogen van de snellader nog groter moeten worden, maar daardoor wordt het probleem van de piekbelasting van het elektriciteitsnet alleen maar groter.

    Nederland telt nu 8 miljoen benzine/diesel auto’s en 10.000 elektrische auto’s. Binnen afzienbare tijd komen daar mogelijk 100.000 Tesla’s bij, voornamelijk zakelijke rijders. Een zakelijke auto rijdt gemiddeld 33.000km per jaar. Om 300km met een Tesla te kunnen rijden, moet deze gedurende 40 minuten met 120kW worden geladen. Om 33.000 km per jaar te kunnen rijden zijn er in totaal 110 laadbeurten nodig. Om 100.000 Tesla’s jaarlijks te laten rijden, zijn er in totaal 100.000×110 = 11 miljoen laadbeurten nodig. Dat zijn 30.000 laadbeurten per dag. Voor 100.000 Tesla’s zijn naar schatting minstens 5.000 snellaadpalen nodig. Op bepaalde momenten van de dag (b.v. ochtend- en avondspits) zijn alle 120kW snellaadpalen bezet en vindt een krankzinnige piekbelasting op het elektriciteitsnet plaats van 5000x120kW = 600 MegaWatt. Zon en wind is geen on-demand elektriciteit en kunnen deze piekbelasting niet aan, laat staan als het donker en windstil weer is. Een 600MW gascentrale kan de klus klaren, maar is het dan niet vele malen slimmer en goedkoper om de auto’s dan direct maar op aardgas te laten rijden?

    http://www.lowtechmagazine.be/2009/03/elektrische-auto-snelle-oplaadtijden-elektriciteitsnetwerk.html

  18. Die man heeft gelijk ..een tankstation dat 2.5 miljoen euro gaat kosten ..in hoeveel jaar haal je die investering uit .en wie koopt een auto waar je niet overal kan tanken.en gaat min 70 of rond 80 duizend euro kosten ….een full elektricie wagen die 150 km kan doen max .en kost ook veel duurder dan normale wagen ..dus waarom probeeren ze mislukte projecten te verkoopen onder green voor 3 maal dubbele prijs …geev toch toe dat diet allemaal mislukte projecten zijn…waneer een elektrische wagen 600 km min kan doen .is het project pas goed .of waterstof tankstations over al op 1 jaar of 2 jaar kan verplaats worden is goed en niet voor 2.5 miljoen euro. En dat auto’s mogen what goedkoop zijn ..als ik toch 70 euro gaat moeten betalen zal ik beer met luxe mercedes of bmw of porche willen rijden .diezel die mij veel goedkoper kost..de green verhaal gaat de mensen niet in slaap zeten denk ik..je moet beter verhalen verzienen om mensen te overtijgen dat ze in slaap gaan :)).. of anders telen we toch de mercedes bmw porsch tot smorgens 😉

  19. Hier en daar beginnen er al initiatieven te komen in het gebruik van waterstof en niet de kleinste verbruikers:
    http://www.scheepvaartkrant.nl/partnerbijdrage/binnenvaart-moet-durven-pionieren-met-waterstof
    Ook provincies gaan expirimenteren met OV op H2:
    https://duurzaam-actueel.nl/breda-en-provincie-zetten-op-duurzaam-waterstof/

    En zo zijn er nog een aantal initiatieven waarbij vooral dieselmotoren worden omgebouwd of vervangen. Ik denk dat er in het beroepstransport een ware overgang zullen zien naar waterstof…

  20. Ja, ik geef toe dat de ontwikkelingen met H2 voor de gewone personen auto blijkbaar (voorlopig?) in de ijskast zijn gezet en men (sinds kort) inzet op het gebruik van H2 in het beroeps goederen vervoer. Toch is dat ook een grote slag, (beroeps vervoer over de weg, dus scheepvaart niet hier bij inbegrepen) is verantwoordelijk voor ongeveer 40% van de CO2 uitstoot, fijnstof is hierbij niet genoemd, maar ook daar kan men met het gebruik van H2 een groot vooruitgang maken.
    Ondanks dat ik mijn ongelijk met het h2 in het prive autogebruik waarschijnlijk op kort termijn niet haalbaar is en dat dus moet erkennen, hoop ik dat H2 als brandstof vervanger in NL een mooie toekomst is weggelegd.
    Krijg ik dan 40% van dat kratje bier? 🙂

  21. de Vries zei:

    https://www.nu.nl/auto/5174438/waterstofauto-hyundai-komt-in-juli.html

    Een actieradius van 800KM. Ik skip elektrisch rijden. Dat gedoe met die oplaadpalen, vind ik niet praktisch. Nu nog even wachten op meer tankstations met waterstof.

    • Die actieradius van 800 km kan je met die nieuwe hyandai alleen maar halen als je ook aan een laadpaal gaat hangen. Deze auto heeft namelijk ook een accu van 40 kWh en dat duurt bij een snellader ook snel een uur voordat die 80% volgeladen is (en 4-12 uur bij een gewoon laadpunt). En dan moet je ook nog eens op zoek gaan naar een waterstof tankstation. Dit klinkt niet als erg praktisch. 😉

  22. Ron Steenbergen zei:

    F2Fuel klink goed, weer wat problemen opgeruimd lijkt me.
    En moeten we niet gewoon thuis een omzetter hebben en onze eigen auto en andere apparaten mee voeden? Misschien levert ons dak niet genoeg hiervoor, maar dat zal ook steeds beter worden.
    Weg met al die tankstations. Ieder eigen energie leverancier. Zal de economie goed doen.

  23. Een mooi overzicht van de bestaande en geplande H2-tankstations in Europa kun je vinden op https://www.netinform.net/H2/H2Stations/H2Stations.aspx

    Met name in Duitsland gaat het nu hard. Eind 2018 zullen er daar ±100 tankstations zijn en 5 jaar later tegen de 400 (dit betekent dat tegen die tijd de meeste Duitsers maximaal 10 minuten hoeven te rijden om bij een H2 tankstation te komen). Meer hierover op https://h2.live/ (een consortium van een aantal grote bedrijven zoals Daimler, Total, Linde, Air Liquide en Shell zit hierachter, dit is waarschijnlijk een van de redenen dat het nu zo snel gaat in Duitsland).

    In Nederland zal het zoals Maarten de Wit aangeeft minder snel gaan maar hier lopen ook diverse initiatieven (zie o.a. http://www.pitpoint.nl/waterstof/) en op de wat langere termijn zal ook hier waterstof een deel van de markt krijgen (en niet alleen omdat onze Duitse buren ook moeten tanken bij een bezoek aan NL).

  24. De Duitse auto-industrie schakelt nu in een rotvaart over op alles elektrisch, van waterstof auto’s hoor je daar niets.

    • Ik denk dat het niet zo heel lang meer gaat duren hooguit 15 jaar voordat er massaal door beroepsvervoer (vracht over zowel de weg als over water) wordt overgestapt naar H2. daarna zal het personen vervoer ook overstappen. (Alhoewel tegen die tijd actief zal worden gelobbyd tegen autobezit door particulieren.) Kijk eens naar de initiatiefnemers:

      Launched at the World Economic Forum in Davos in early 2017, the Hydrogen Council is a first-of-its-kind global CEO initiative to foster the role of hydrogen technologies in the global energy transition. Current members include 33 leading multinationals – 3M, Airbus, Air Liquide, Air Products, Alstom, Anglo American, Audi, BMW GROUP, China Energy, Cummins, Daimler, EDF, ENGIE, Equinor, Faurecia, General Motors, Great Wall Motor, Honda, Hyundai Motor, Iwatani, Johnson Matthey, JXTG Nippon Oil & Energy Corporation, Kawasaki, KOGAS, Plastic Omnium, Royal Dutch Shell, Sinopec, The Bosch Group, The Linde Group, thyssenkrupp, Total, Toyota and Weichai– as well as 20 dynamic players from across the value chain – AFC Energy, Ballard Power Systems, Faber Industries, First Element Fuel (True Zero), W. L. Gore, Hexagon Composites, Hydrogenics, Marubeni, McPhy, Mitsubishi Corporation, Mitsubishi Heavy Industries Ltd., Mitsui & Co, Nel Hydrogen, Plug Power, Re-Fire Technology, Royal Vopak, Southern California Gas, Sumitomo Mitsui Banking Corporation, Sumitomo Corporation and Toyota Tsusho. The coalition collectively represents total revenues of over €1.8 trillion and close to 3.8 million jobs around the world.[1]

      The Hydrogen Council has published two studies to date, How hydrogen empowers the energy transition (January 2017) exploring the role of hydrogen in the energy transition, including its potential, recent achievements, and challenges to its deployment and Hydrogen, scaling up (November 2017) presenting the first comprehensive vision of the long-term potential of hydrogen and a roadmap for deployment. To find out more: http://www.hydrogencouncil.com.

  25. Stroom kopen we al grootschalig van de RWE Duitsland. Stroom opgewekt door bruinkool. Sta je daar met je E auto schijnheilig te doen. Wat was mijn Audi 100 Avant uit 1984 met G3 toch schoon, zuinig en goedkoop. Helaas verviel de oldtimerregeling en moest hij weg.

  26. Eerste waterstofgas vloeit door huidige gasnetwerk

    | 24 oktober 2018 – ZEP Nieuws |
    Netwerkbedrijven Enexis Groep, Stedin en Alliander zijn een proefproject gestart om het huidige gasnetwerk te testen op het transport van waterstofgas. De proef is enkele weken geleden van start gegaan.
    Eerste waterstofgas vloeit door huidige gasnetwerk
    Netwerkbedrijven Enexis Groep, Stedin en Alliander zijn een proefproject gestart om het huidige gasnetwerk te testen op het transport van waterstofgas. De proef is enkele weken geleden van start gegaan.
    Onderzoek KIWA
    Uit een onderzoek van het KIWA, kwam naar voren dat het huidige gasnetwerk geschikt is voor het transporteren van biomethaan of 100% waterstof. Moderne materialen als PVC, PE en kathodisch beschermd staal zijn geschikt voor gebruik van deze duurzame gassen. Dit was de conclusie in het rapport: “Toekomstbestendige gasdistributienetten”.
    3 speerpunten
    Op 1 oktober ging de eerste schop de grond in en binnenkort vloeit het eerste waterstofgas erdoor. Het onderzoek spitst zich toe op 3 zaken: het ontwikkelen van passende maatregelen, het ontwikkelen van standaarden, normen en keurmerken en ervaring en kennis opdoen. Het proefproject moet uitwijzen of de conclusies uit het KIWA-rapport ook daadwerkelijk gelden voor de werkelijkheid.
    Afhankelijkheid van aardgas
    In 2050 willen we niet meer afhankelijk zijn van aardgas voor de verwarming van onze woningen. Dit is één van de afspraken in het Parijse klimaatakkoord. Tot nu wordt als alternatief vaak een warmtepomp of duurzaam warmtenet genoemd. Waterstofgas wordt nog onderbelicht, maar kan een structurele en duurzame oplossing zijn. Bijkomend voordeel is, dat dit een goedkope oplossing is voor het vervangen van aardgas. Dit komt, omdat er minimale gevolgen zijn voor de huidige infrastructuur. De enige aanpassing is dan een nieuwe verwarmingsketel in de woning.
    Aanjagen energietransitie
    Met dit initiatief willen de netwerkbedrijven Alliander, Enexis Groep en Stedin onderzoek en innovatie binnen de energietransitie aanjagen. Het experiment vormt een voorfase voor de uitrol in pilotwijken in Nederland. Het sluit bovendien aan bij het, op 1 juni aan minister Wiebes, aangeboden Manifest Waterstof Coalitie. Dit manifest werd door meerdere netwerkbedrijven en kennisinstellingen ondertekend.

    Bron: KIWA, Enexis Groep

    Ik ben benieuwd of straks (over +/- 10 jaar) de auto thuis wordt getankt met waterstof of elektriciteit…

  27. Heeft u misschien ook een link waar de cijfers van het rendement vandaan komen?

    • Geen link, maar als je echt geïnteresseerd bent, kan ik je wel koppelen aan een echte “rijden op waterstof”-expert, waar ik ook de info van heb.

  28. Waterstof tanken is niet moeilijker dan bv CNG tanken(aardgas), bovendien gaat de schrijver uit van een brandstofcel. H2 net als LPG of CNG kan gewoon via een normale verbrandingsmotor, dus met een ombouw kit in bestaande auto.

    Ik voorspel dat dit binnen 5 jaar EV gaat overstijgen. Proost!

  29. Ik lees net (4-02-19) op nu.nl dat Hyundai 174 pre orders in NL heeft voor hun waterstof auto. Er rijden er nu in NL 65 H2 auto’s rond… Breda en Den Haag worden nu ook voorzien van een H2 tank station…
    https://www.nu.nl/auto/5723202/is-waterstof-snel-bij-meer-tankstations-beschikbaar.html

  30. Dat zijn 239 H2 auto’s in Nederland….. wauw.
    Het aantal Full Electric Vehicles (FEV’s) in Nederland is inmiddels de 50.000 gepasseerd en groeit jaarlijks met meer dan 60% per jaar. Dit gaat heel spannend worden of het aantal FEV’s in 2025 in de meerderheid is ten opzichte van de H2 auto’s…… not

  31. Beste, een tankstation kost ondertussen slechts 1 miljoen euro. Tegenwoordig wordt waterstof vooral opgewekt door gasificiate dus minder problemen met Co2.

  32. Dumont Marc zei:

    https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2019/02/24/belgische-wetenschappers-kraken-de-code-voor-betaalbare-groene-w/

    Hyundai is al aan de slag met een gelijkaardig, minder geavanceerd concept uit 2014.
    Ze werken nu al samen mat bijna alle aziatische autobouwers. Voorzien ook toepassingen voor vrachtvervoer, trein en scheepvaart

    Het komt wel goed met de watrestof productie hoor

  33. Luc Verschueren zei:

    Graag contact met experts op vlak van waterstof auto’s.

    De productie van EV’s moet gestopt worden wegens te vervuilend in productie. De productie van batterijen is te vervuilend. Als iedereen met een EV moet rijden, dan zijn er ook niet voldoende grondstoffen voor de batterijen. Er is trouwens nu al een tekort waardoor Tesla en Audi hun productie verminderen.

    Ook kan waterstof onbeperkt opgeslagen worden en elektriciteit in batterijen niet.

    Ik heb zelf een blog waar ik de voordelen van waterstof probeer te promoten ten opzichte van de nadelen van elektrische auto’s.

    https://voorverbetering.wordpress.com/

    • Mooie ontwikkeling! Ik geloof ook echt dat waterstof een belangrijke energiedrager gaat worden in de energietransitie. Alleen niet in het personenauto segment. Elektrische auto’s hebben daar een te grote voorsprong voor. Zijn nu al betaalbaar, actieradius is ook al vrij goed, alle fabrikanten hebben een model (of ontwikkelen er eentje) en de laadinfrastuctuur is al vrij redelijk en wordt snel nog veel beter.

      • Luc Verschueren zei:

        In één van de artikels staat dat waterstof tot 700 bar gecomprimeerd moet worden om een goede actiradius te hebben van 600 km.

        We aanvaarden EV’s van 300 km, waarom geen HEV van 300 km.

        Lees mijn blog:

        Klik om toegang te krijgen tot 20191125-700-bar___.pdf

      • Luc, ik ben het helemaal met je eens. Maar het probleem is dat 300 km niet wordt geaccepteerd als actieradius. Een benzineauto kan 500-600 km rijden zonder te tanken, en dat moet dus een FEV of waterstof aangedreven auto ook kunnen. Maar ook als een actieradius van 300 km geaccepteerd zou zijn, komt de H2 auto niet in de buurt van de FEV (aanschafprijs, kosten brandstof per km, laadmogelijkheden, onderhoudskosten en ruimtebeslag van techniek).

      • Luc Verschueren zei:

        Foute redenering.

        Momenteel is de HEV duur door de lage oplage en de de productiekosten van de energiecel. Dat vermindert bij hogere oplages.
        De EV gaat stelselmatig duurder worden als de grondstoffen voor de batterijen schaarser worden. Nu rijden er nog geen 5 miljoen EV’s wereldwijd. Stel dat er in Duitsland alleen al 20 miljoen rondrijden?

        Waarom stopt China met promoten van EV en gaan die voor HEV?

        En, wie zegt dat men geen verschillende tarieven mag hebben voor waterstof:

        200 bar: goedkoop (lage radius)
        500 bar: middelprijs (hoge radius)
        700 bar: hogere prijs voor de mensen die echt een hoge actieradius willen hebben.

        Net als verschil in prijs bij benzine en diesel. En ik heb er echt geen probleem mee dat de prijs voor 700 bar met accijnzen hoog gehouden wordt. Mensen betalen toch ook veel voor een pakje sigaretten, terwijl de productiekost minder dan 25% is. Net als met alcohol.

        Luxe (grote radius) mag een prijs hebben.

      • Meedoen met mijn weddenschap met Ad van Wijk? Even voor de beeldvorming: er rijden nu 80.000 FEV’s rond in Nederland en nog net geen 250 waterstofauto’s…… 😉

  34. Nou Maarten, ga jij lekker elektrisch rijden, erg betaalbaar hoor die bakken, maar maak je je geen zorgen, de kosten die gemoeid zijn om het Nederlandse electriciteitsnet voor te bereiden en uit te breiden voor de zware belasting die het laden met zich mee brengt, wordt gedeeld door alle Nederlanders, erg eerlijk.

    Ook ben je totaal vergeten, en dat begrijp ik best hoor, een vol geladen electrische auto WEEGT NET ZOVEEL ALS EEN LEGE!!!!!
    Dus rijd je niet economisch, een tank zoals benzine, diesel, gas en ik hoop heel snel waterstof, loopt naarmate je gebruikt, leger en wordt het voertuig lichter, dat is een voordeel.

    Ook zoals ik hier ook heb gelezen, het huidige gasleidingnet is geschikt voor waterstof.

    Zo heeft Honda dit al 10 jaar geleden in een huis-variant gemaakt die d.m.v. zonnepanelen water scheidt in waterstof/zuurstof, en dit netjes in het eigen apparaat onderbrengt. Dus, dit heeft al toekomst, hoe je het bekijkt. Alleen de superrijken kunnen in de toekomst gewoon zo’n unit bij hun huis plaatsen en rijden dan supergoedkoop rond (of laten zich rondrijden).

    Plus, en dat wist je misschien nog niet, iedereen klaagt zo over het feit dat het gevaarlijk is, dat is BS, een LPG auto is net zo gevaarlijk. Dit is dus nep nieuws, geen nieuws dus, we hanteren gas onder hoge druk in allerlei tanks en zullen dat nog wel even doen.

    Ook is de techniek niet stil blijven staan, wist je dat er 3 vormen zijn van waterstof?

    1) Gasvorm, deze vorm is net als aardgas makkelijk en veilig te distribueren.
    2) Vloeibaar, onder hoge druk wordt gas vloeibaar, nog steeds geen probleem.
    3) Poedervorm, deze methode is eigenlijk pas ontdekt en maakt opslag ervan heel erg betrouwbaar en makkelijk. De ins en outs moet je maar opzoeken.

    Ik hoop gewoon dat de Bulgaren van mijn nieuwe katalysator afblijven, mijn hybride wil ik nog even blijven gebruiken want zodra de mogelijkheid voor mij ontstaat om een H2 voertuig te gaan rijden, doe ik dat.

  35. Ergens in2018 schreef ik hier dat het bestaande gasnetwerk zou worden aangepast voor waterstof gas. De beslissing is inmiddels (2021) genomen door de regering, er gaat straks waterstof door het bestaande gasnet stromen, om de belastingbaten op pijl te houden…

Geef een reactie op stefan Reactie annuleren